- NA PODSTAWIE OBOWIĄZUJĄCEJ USTAWY O INSPEKCJI HANDLOWEJ (ustawa o Inspekcji Handlowej z dnia 15 grudnia 2000 r.) :
Inspekcja dokonuje kontroli m.in. w zakresie:
- legalności i rzetelności działania przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą
- spełniania przez wyroby przeznaczone dla konsumentów wymagań określonych przepisami,
- kontrola produktów znajdujących się w obrocie handlowym lub przeznaczonych do wprowadzenia do takiego obrotu, w tym w zakresie oznakowania i zafałszowań, oraz kontrola usług;
- w toku kontroli Inspekcja Handlowa może dokonywać;
- kontroli przestrzegania obowiązku uwidaczniania cen – przedsiębiorca ma obowiązek uwidocznienia ceny oraz ceny jednostkowej towaru w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen – tu odsyła się do treści ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług z dnia 9 maja 2014 r. oraz Rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług z dnia 9 grudnia 2015 r.;
- kontroli w zakresie ogólnego bezpieczeństwa produktów, obowiązków producentów i dystrybutorów w zakresie bezpieczeństwa produktów wprowadzanych na rynek;
- kontroli deklarowanej jakości węgla opałowego – obecnie jeszcze nie została uchwalona ustawa o normach jakości paliwa, stąd nie obowiązują ustawowe normy jakości węgla dla sektora prywatnego, niemniej jednak niezależnie od nowelizacji, obecnie konsument ma prawo uzyskać informację o parametrach i właściwościach nabywanego paliwa, stąd Inspekcja Handlowa ma prawo prowadzić kontrolę w zakresie zgodności deklarowanych parametrów i właściwości ze stanem rzeczywistym;
- kontroli legalności urządzeń pomiarowych;
- kontroli w zakresie odpowiedniego oznaczenia i sprzedaży towarów paczkowanych oraz samego ich paczkowania (dotyczy sprzedaży węgla paczkowanego w szczególności gdy skład dokonuje samodzielnego paczkowania) – tu odsyła się do ustawy o towarach paczkowanych z dnia 7 maja 2009 r., w której wskazano że towar paczkowany to produkt umieszczony w opakowaniu jednostkowym dowolnego rodzaju, którego ilość nominalna, jednakowa dla całej partii, odmierzona bez udziału nabywcy, nieprzekraczająca 50 kg lub 50 l, nie może zostać zmieniona bez naruszenia opakowania, a paczkowanie to umieszczenie odmierzonej porcji produktu w opakowaniu jednostkowym w celu wprowadzenia go do obrotu jako towaru paczkowanego;
- kontroli w zakresie stosowanych opakowań (dotyczy sprzedaży węgla paczkowanego w szczególności gdy skład dokonuje samodzielnego paczkowania) – w tym zakresie odsyła się do ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi z dnia 13 czerwca 2013 r.
- kontroli podstawy prowadzenia działalności w tym dokumentów związanych z wpisem do odpowiedniego rejestru, tzn. rejestru przedsiębiorców KRS lub CEIDG
- kontrolę legalności działalności w tym, dokumenty związane ze zgłoszeniem do akcyzy i innych dokumentów związanych legalnością prowadzonej działalności, aczkolwiek szczegółowe kwestie dotyczące kontroli podatków, należą już do właściwości organów podatkowych;
- kontroli w zakresie jakości obsługi;
- kontroli w zakresie naruszenia przepisów ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, w tym w szczególności czy przedsiębiorstwo nie wprowadziło konsumenta w błąd.
Warto przypomnieć, że zgodnie z ustawą o prawach konsumenta, najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową, przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta, o ile informacje te nie wynikają już z okoliczności, w sposób jasny i zrozumiały o:
- głównych cechach świadczenia, z uwzględnieniem przedmiotu świadczenia oraz sposobu porozumiewania się z konsumentem – informacja o produkcie;
- swoich danych identyfikujących, w szczególności o firmie, organie, który zarejestrował działalność gospodarczą, i numerze, pod którym został zarejestrowany, adresie, pod którym prowadzi przedsiębiorstwo, i numerze telefonu przedsiębiorstwa;
- łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami, a gdy charakter przedmiotu świadczenia nie pozwala, rozsądnie oceniając, na wcześniejsze obliczenie ich wysokości – sposobie, w jaki będą one obliczane, a także opłatach za dostarczenie, usługi pocztowe oraz jakichkolwiek innych kosztach;
- sposobie i terminie spełnienia świadczenia przez przedsiębiorcę oraz stosowanej przez przedsiębiorcę procedurze rozpatrywania reklamacji;
- przewidzianej przez prawo odpowiedzialności przedsiębiorcy za jakość świadczenia;
- treści usług posprzedażnych i gwarancji;
Powyższego obowiązku nie stosuje się do drobnych umów życia codziennego wykonywanych natychmiast po ich zawarciu.
PRZEPROWADZANIE KONTROLI:
Kontrolę wszczyna i prowadzi inspektor po okazaniu legitymacji służbowej oraz doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli wydanego przez wojewódzkiego inspektora. Warto się z nimi zapoznać, gdyż dokument, który nie spełnia tych wymagań, nie stanowi podstawy do przeprowadzenia kontroli, zaś zakres kontroli nie może wykraczać poza zakres wskazany w upoważnieniu. Upoważnienie takie powinno zawierać:
- oznaczenie organu kontroli;
- wskazanie podstawy prawnej;
- datę i miejsce wystawienia;
- imię, nazwisko i stanowisko kontrolującego oraz numer jego legitymacji służbowej, oznaczenie kontrolowanego;
- określenie przedmiotu i zakresu kontroli;
- określenie daty rozpoczęcia kontroli i przewidywanej daty jej zakończenia;
- podpis osoby udzielającej upoważnienia, z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji;
- pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego.
- Kontrolę przeprowadza się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej w siedzibie kontrolowanego lub w miejscu wykonywania działalności oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności przez kontrolowanego. Kontrola lub poszczególne czynności kontrolne, mogą być przeprowadzane w siedzibie organu Inspekcji, ale tylko za zgodą kontrolowanego.
- W przypadku nieobecności kontrolowanego czynności kontrolne mogą być wykonywane w obecności innego jego pracownika lub w obecności przywołanego świadka, którym powinien być funkcjonariusz publiczny, który nie jest pracownikiem kontrolującego.
- INSPEKTOR DOKONUJACY KONTROLI może:
- badać akta, dokumenty, ewidencje i informacje w zakresie objętym kontrolą oraz żądać od kontrolowanego lub jego przedstawiciela sporządzenia niezbędnych kopii oraz urzędowego tłumaczenia na język polski dokumentów sporządzonych w języku obcym;
- dokonywać oględzin terenów, obiektów, pomieszczeń, środków przewozowych, produktów i innych rzeczy w zakresie objętym kontrolą;
- badać przebieg określonych czynności;
- legitymować osoby w celu stwierdzenia ich tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli;
- żądać od kontrolowanego lub jego przedstawiciela niezwłocznego usunięcia uchybień porządkowych i organizacyjnych;
- żądać od kontrolowanego oraz jego przedstawiciela udzielenia w wyznaczonym terminie pisemnych i ustnych wyjaśnień w sprawach objętych zakresem kontroli;
- przesłuchiwać osoby w charakterze strony, świadka lub biegłego, jeżeli jest to niezbędne dla wyczerpującego wyjaśnienia okoliczności sprawy;
- zasięgać opinii biegłych, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli;
- zabezpieczać dowody, produkty, pomieszczenia i środki przewozowe;
- pobierać nieodpłatnie próbki produktów do badań;
- sprawdzić rzetelność obsługi poprzez dokonanie zakupu produktu lub usługi – produkt taki podlega zwrotowi w toku kontroli, jeżeli jest w stanie nienaruszonym; należność za zwrócony produkt podlega zwrotowi.
- zbierać inne niezbędne materiały w zakresie objętym kontrolą.
- Przedsiębiorca, który posiada produkty lub dokumenty objętych zakresem kontroli przeprowadzanej u innego przedsiębiorcy jest obowiązany, na żądanie inspektora, do ich udostępnienia oraz umożliwienia pobrania próbek produktów do badań.
- Inspektor może wejść i poruszać się po terenie jednostki kontrolowanej za okazaniem legitymacji służbowej.
- Inspektor może zarządzić w toku kontroli ograniczenie wprowadzania do obrotu, wstrzymanie wprowadzania do obrotu lub wycofanie z obrotu produktów albo wstrzymanie świadczenia usług, albo niezwłoczne usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, jeżeli jest to konieczne ze względu na bezpieczeństwo lub interes konsumentów albo interes gospodarczy państwa.
- W przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązku zamieszczania na towarze informacji określających firmę producenta i umożliwiających identyfikacje towaru, Inspektor może żądać niezwłocznego usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości.
- Należy zwrócić uwagę na przepisy odpowiedzialności karnej, zawarte w ustawie o Inspekcji Handlowej:
- 38 [Niezastosowanie się do decyzji; usuwanie dowodów]
Kto wbrew obowiązkowi nie wykonuje decyzji, o których mowa w art. 18 i art. 32, wydanych przez organ Inspekcji lub z jego upoważnienia przez inspektora, albo usuwa dowody lub produkty zabezpieczone w toku kontroli, podlega grzywnie w wysokości do 360 stawek dziennych.
- 39 [Uniemożliwianie, utrudnianie przeprowadzenia kontroli; uchybienia]
- Kto uniemożliwia albo utrudnia inspektorowi przeprowadzenie czynności kontrolnych, podlega karze aresztu do 30 dni albo grzywny w wysokości do 5000 zł.
- Kto wbrew żądaniu inspektora nie usuwa niezwłocznie uchybień porządkowych lub organizacyjnych stwierdzonych w toku kontroli, podlega karze grzywny w wysokości do 5000 zł.
- W Inspektor może w celu wykonania kontroli użyć pomocy Policji.
- Z kontroli Inspektor sporządza protokół, z którym kontrolowany ma prawo się zapoznać oraz który powinien podpisać. Zamiast kontrolowanego może go podpisać i się z nim zapoznać osoba upoważniona. Jeden egzemplarz protokołu pozostaje u kontrolowanego, który może zgłosić do niego uwagi w terminie 7 dni od dnia przedstawienia do podpisu. Z pobrania próbek, dokonania oględzin lub przeprowadzenia innych dowodów sporządza się odrębny protokół.
- Inspekcja Handlowa może pobierać próbki produktów w celu ustalenia czy spełniają wymagania oraz czy jakość produktu odpowiada jakości deklarowanej przez przedsiębiorcę.
- Inspekcja handlowa powinna sporządzić protokół, w którym stwierdzi pobranie próbki. Protokół sporządza się w trzech egzemplarzach, z których jeden przekazuje się, za pokwitowaniem, kontrolowanemu albo osobie upoważnionej. Protokół jest pokwitowaniem pobrania próbki.
- Pobierając próbkę, kontrolujący powinien pobrać i zabezpieczyć dodatkową próbkę produktu
z tej samej partii w ilości odpowiadającej ilości pobranej do badań (próbka kontrolna). - Inspekcja nie pobiera próbki kontrolnej jeżeli:
- pobranie próbki byłoby utrudnione z uwagi na wartość, rodzaj lub niewielką ilość produktu;
- przechowanie próbki w warunkach uniemożliwiających zmianę jakości lub cech charakterystycznych produktu jest niemożliwe;
- próbka produktu została poddana badaniom organoleptycznym (za pomocą zmysłów) w toku kontroli, chyba że wyniki tych badań uzasadniają podejrzenie, że produkt nie spełnia wymagań określonych w przepisach prawa lub dokumentach normalizacyjnych albo jego jakość nie odpowiada jakości deklarowanej.
- Badanie pobranej próbki przeprowadzane jest przez laboratorium kontrolno-analityczne Inspekcji, ale w sytuacji w której takie laboratorium nie może wykonać badań, badanie przeprowadza inne wybrane przez Inspekcję laboratorium,
- Pobraną próbkę produktu dostarcza się do badań niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia pobrania próbki, chyba że przepisy odrębne określają inny termin dostarczenia z zachowaniem warunków uniemożliwiających zmianę jakości produktu lub cech charakterystycznych. Termin określony w ust. 1 pkt 1 może ulec wydłużeniu, jeżeli konieczne jest wykonanie badań pobranej próbki w wyspecjalizowanym laboratorium, innym niż laboratorium Inspekcji Handlowej.
- W sytuacji, w której okaże się, że przeprowadzone przez PIH badania wykazały, że produkt nie spełnia wymagań, podmiot, który był kontrolowany będzie musiał uiścić kwotę, stanowiącą koszty przeprowadzenia badań. Należność taka kontrolowany będzie musiał uiścić w terminie 14 dni.
Co do sposobu podbierania próbek:
- Próbki, które zostaną pobrane Inspekcja powinna zabezpieczyć przez opatrzenie ich plombami, pieczęciami lub innymi znakami urzędowymi lub w inny sposób, który uniemożliwia naruszenie produktu, a także podlegają przechowywaniu w sposób i w warunkach zabezpieczających produkt przed zmianą jakości lub cech charakterystycznych,
- Z przyjęcia próbki do laboratorium również sporządzany jest protokół. Z badań zaś sporządza się sprawozdanie, z czego jeden egzemplarz przekazany powinien zostać kontrolowanemu.
OBECNE OBOWIĄZKI I KARY:
W związku z kontrolą na przedsiębiorcę mogą zostać nałożone kary, w tym :
- W zakresie cen produktów, kara za niewykonanie obowiązku uwidocznienia ceny oraz ceny jednostkowej towaru w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen wynosi do 20 000 zł. Jeżeli zaś przedsiębiorca nie wykonał tych obowiązków co najmniej trzykrotnie w okresie 12 miesięcy karę wynosi do 40 000 zł. Przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej uwzględnia się stopień naruszenia obowiązków oraz dotychczasową działalność przedsiębiorcy, a także wielkość jego obrotów i przychodu.
- Na podstawie ustawy o języku polskim, przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność jeżeli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom art. 7a , w obrocie z udziałem konsumentów stosuje wyłącznie obcojęzyczne nazewnictwo towarów lub usług albo sporządza wyłącznie w języku obcym oferty, ostrzeżenia i informacje dla konsumentów wymagane na podstawie innych przepisów, instrukcje obsługi, informacje o właściwościach towarów lub usług, warunki gwarancji, faktury, rachunki lub pokwitowania. Za naruszenie tego obowiązku Inspekcja Handlowa może nałożyć grzywnę;
- Na podstawie kodeksu wykroczeń, przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za:
- utrzymanie porządku na nieruchomości. Zgodnie z Kodeksem wykroczeń, kto mając obowiązek utrzymania czystości i porządku w obrębie nieruchomości, nie wykonuje swoich obowiązków lub nie stosuje się do wskazań i nakazów wydanych przez właściwe organy w celu zabezpieczenia należytego stanu sanitarnego i zwalczania chorób zakaźnych, podlega karze grzywny do 1500 złotych albo karze nagany.
- Oszustwo związane ze sprzedażą. Wg kodeksu (art. 134) kto przy sprzedaży towaru lub świadczeniu usług oszukuje nabywcę co do ilości, wagi, miary, gatunku, rodzaju lub ceny, jeżeli nabywca poniósł lub mógł ponieść szkodę nieprzekraczającą 100 złotych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny – jeżeli wartość szkody przekracza tą kwotę, przedsiębiorca może zostać pociągnięty do odpowiedzialności na podstawie kodeksu karnego i przestępstwa oszustwa – wówczas Inspektor Inspekcji Handlowej może skierować odpowiednie zawiadomienie do prokuratury.
- Wg art. 134 kodeksu wykroczeń – Kto, zajmując się sprzedażą towarów w przedsiębiorstwie handlu detalicznego lub w przedsiębiorstwie gastronomicznym, ukrywa przed nabywcą towar przeznaczony do sprzedaży lub umyślnie bez uzasadnionej przyczyny odmawia sprzedaży takiego towaru, podlega karze grzywny.
- Wg 136. § 1. – Kto z towarów przeznaczonych do sprzedaży umyślnie usuwa utrwalone na nich oznaczenie określające ich cenę, termin przydatności do spożycia lub datę produkcji, jakość lub ilość nominalną, gatunek lub pochodzenie, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. § 2. Kto przeznacza do sprzedaży towary z usuniętym trwałym oznaczeniem ich ceny, terminu przydatności do spożycia lub daty produkcji, jakości, gatunku lub pochodzenia albo towary niewłaściwie oznaczone, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny do 1500 złotych. § 3. Usiłowanie wykroczenia określonego w § 1 oraz podżeganie do niego i pomocnictwo są karalne.
- Wg Art. 137. § 2. Kierownik punktu sprzedaży detalicznej lub zakładu gastronomicznego, który nie ma faktur albo innych dowodów dostawy lub przyjęcia na towary przechowywane w punkcie sprzedaży detalicznej lub zakładzie gastronomicznym, podlega karze aresztu albo grzywny.
- Art. 60(1) Kto wykonuje działalność gospodarczą bez wymaganego zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, wpisu do rejestru działalności regulowanej lub bez wymaganej koncesji albo zezwolenia, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny. Tej samej karze podlega, kto nie dopełnia obowiązku zgłaszania do ewidencji działalności gospodarczej zmian danych objętych wpisem. Ponadto Kto będąc przedsiębiorcą wprowadza do obrotu towar bez wymaganych oznaczeń, podlega karze grzywny.
- W zakresie towarów paczkowanych ustawa wskazuje, że towary paczkowane znajdujące się w obrocie lub przeznaczone do wprowadzenia do obrotu podlegają kontroli Inspekcji Handlowej, w zakresie przewidzianym w ustawie o towarach paczkowanych oraz w zakresie ich właściwości, w trybie i na warunkach określonych w przepisach odrębnych. Zgodnie z ustawą, oznakowanie umieszczone na towarach paczkowanych musi być łatwe do odczytania i dobrze widoczne oraz wykonane w sposób niedający się usunąć bez uszkodzenia opakowania. Poza wymaganiami dotyczącymi oznakowania produktów, określonymi w przepisach odrębnych, towary paczkowane wprowadzane do obrotu muszą posiadać następujące oznakowania:
- nazwę produktu;
- ilość nominalną produktu;
- firmę paczkującego, zlecającego paczkowanie, sprowadzającego lub importera;
Paczkujący, zlecający paczkowanie lub paczkujący na zlecenie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia paczkowania produktów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązany zgłosić ten fakt dyrektorowi okręgowego urzędu miar właściwego ze względu na miejsce paczkowania. Paczkujący, importer, sprowadzający albo zlecający paczkowanie jest odpowiedzialny za to, aby towar paczkowany spełniał wymagania określone w ustawie. W szczególności ponosi on odpowiedzialność za zapewnienie, że ilość rzeczywista odpowiada ilości nominalnej podanej na opakowaniu jednostkowym.
Według ustawy, odpowiedzialności podlega ten kto paczkuje lub wprowadza do obrotu towary paczkowane, naruszając przepisy art. 6 ust. 2, art. 7 ust. 1, art. 8 ust. 1, art. 12 ust. 1 i 3 oraz art. 13 ust. 1 i 3, i z tego tytułu podlega karze grzywny do 3000 złotych. Przedsiębiorca może również ponosić odpowiedzialność za sprzedaż towaru w wadliwych lub uszkodzonych opakowaniach.
- na podstawie ustawy o miarach – przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za: wyrażanie wartości wielkości fizycznych w jednostkach miar innych niż legalne, wprowadzanie do obrotu lub użytkowania przy zastosowaniu bądź przechowywaniu w stanie gotowości do użycia przyrządów pomiarowych, podlegających prawnej kontroli metrologicznej, bez wymaganych dowodów jej kontroli lub niespełniające wymagań; nadto użytkowanie przyrządów pomiarowych niezgodnie z warunkami właściwego ich stosowania, dokonanie legalizacji pierwotnej lub ponownej przyrządów pomiarowych bez wymaganego upoważnienia, świadome utrudnianie organom administracji miar wykonywania ich zadań w zakresie sprawozdania nadzoru;
- w zakresie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych – przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, który sprzedaje produkty w opakowaniach, jest obowiązany przekazywać użytkownikom tych produktów informacje o opakowaniach i odpadach opakowaniowych w zakresie dostępnych systemów zwrotu, zbierania i odzysku, w tym recyklingu, odpadów opakowaniowych. Z tego tytułu ustawa przewiduje odpowiedzialność dla podmiotu, który wbrew przepisowi art. 42 prowadząc jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, sprzedaje produkty w opakowaniach, nie przekazując użytkownikom tych produktów informacji o opakowaniach i odpadach opakowaniowych w zakresie:
- dostępnych systemów zwrotu, zbierania i odzysku, w tym recyklingu, odpadów opakowaniowych,
- właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi,
- znaczenia oznaczeń stosowanych na opakowaniach
– co najmniej przez wywieszenie informacji w miejscu sprzedaży.
Ponadto przedsiębiorca dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy produktów w opakowaniach oraz wprowadzający produkty w opakowaniach jest obowiązany stosować opakowania spełniające wymagania, o których mowa w art. 11 ustawy. Ponadto Wprowadzający produkty w opakowaniach jest obowiązany prowadzić ewidencję w postaci papierowej albo elektronicznej, obejmującą informacje o masie opakowań, w których wprowadził do obrotu produkty w danym roku kalendarzowym. Za Wprowadzającego produkty w opakowaniach ustawa uznaje min. przedsiębiorcę wykonującego działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania do obrotu produktów w opakowaniach, w szczególności pakującego produkty wytworzone przez innego przedsiębiorcę i wprowadzającego je do obrotu.
Ponadto ustawa zakazuje dystrybucji produktów w opakowaniach wprowadzanych do obrotu przez wprowadzającego produkty w opakowaniach, który nie jest wpisany do rejestru.
W zależności od rodzaju naruszonego obowiązku, kara grzywny może wynieść od 500 zł do 30 000 zł;
- w zakresie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, ustawa nakłada wiele obowiązków na przedsiębiorcę, min:
- obowiązek rejestracji w CEIDG/KRS oraz zgłaszania zaistniałych zmian
- Przedsiębiorca jest obowiązany posiadać tytuł prawny do nieruchomości, których adresy podlegają wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej;
- Przedsiębiorca wprowadzający towar do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany do zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie, instrukcji lub do dostarczenia w inny, zwyczajowo przyjęty sposób, pisemnych informacji w języku polskim: określających firmę producenta oraz umożliwiających identyfikację towaru, chyba że przeznaczenie towaru jest oczywiste, według przepisów za producenta uznaje się również przedsiębiorcę uczestniczącego w dowolnym etapie procesu dostarczania lub udostępniania produktu, jeżeli jego działanie może wpływać na właściwości produktu związane z jego bezpieczeństwem;
- Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji jest obowiązany umieszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym;
- Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska – w tym zakresie Inspekcja Handlowa może kontrolować skład węgla pod względem utwardzenia tereny, tego czy do gleby nie przedostają się niebezpieczne substancje, zapylenia lub innego szkodliwego oddziaływania przedsiębiorstwa na środowisko, w tym zakresie Inspekcja handlowa, w zakresie który przekracza jej upoważniania do kontroli, może przekazać dalsze prowadzenie sprawy lub zawiadomić o konieczności skontrolowania, odpowiednie organy w tym Inspekcję ochrony środowiska;
- Jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży bezpośredniej lub sprzedaży na odległość za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci teleinformatycznych lub druków bezadresowych, jest on obowiązany do podania w ofercie co najmniej następujących danych:
- firmy przedsiębiorcy;
- numeru identyfikacji podatkowej (NIP);
- siedziby i adresu przedsiębiorcy.
- NA PODSTAWIE OBOWIĄZUJĄCEJ USTAWY O SWOBODZIE DZIAŁALNOSCI GOSPODARCZEJ
Należy pamiętać, że zasadniczo kontrola działalności przedsiębiorcy jest również dokonywana w oparciu o ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, która określa ogólne zasady kontroli przedsiębiorców, zaś w sprawach nieuregulowanych nakazuje stosować ustawy szczególne (wskazane powyżej).
W ustawie uregulowano sytuację przedsiębiorców, a więc osób fizycznych, osób prawnych i jednostek organizacyjnych niebędących osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonujących we własnym imieniu działalność gospodarczą.
Według ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, poza uprawnieniami Inspekcji Handlowej:
- wójt, burmistrz lub prezydent miasta może zawiadomić właściwe organy administracji publicznej o tym, że działalność jest wykonywana niezgodnie z przepisami, a także w razie stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania szkód majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenia środowiska w wyniku wykonywania tej działalności. Może on też (jeżeli takie zawiadomienie jest niemożliwe) nakazać, w drodze decyzji, wstrzymanie wykonywania działalności gospodarczej na czas niezbędny, nie dłuższy niż 3 dni.
- organ przeprowadzający kontrolę powinien zawiadomić o zamiarze wszczęcia kontroli co najmniej na 7 dni przed kontrolą, ale też nie wcześniej niż na 30 dni przed kontrolą. Ale w wypadku, gdy kontrola jest przeprowadzana m.in. na podstawie przepisów ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw takiego zawiadomienia nie dokonuje się.
- Jeżeli w związku z kontrolą dokonuje się pobrania próbek i dokonuje oględziny, czynność ta może być przeprowadzona przed upływem terminu 7 dni. Czas ich trwania nie może jednak przekraczać jednego dnia roboczego. Oględziny nie mogą dotyczyć treści dokumentów. Z czynności tych sporządza się protokół.
- Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli zawiera:
1) oznaczenie organu;
2) datę i miejsce wystawienia;
3) oznaczenie przedsiębiorcy;
4) wskazanie zakresu przedmiotowego kontroli;
5) podpis osoby upoważnionej do zawiadomienia.
- Kontrolujący może dokonać czynności kontrolnych dopiero po okazaniu przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej legitymacji służbowej upoważniającej do wykonywania takich czynności oraz po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli.
- Upoważnienie to powinno zawierać:
- wskazanie podstawy prawnej;
- oznaczenie organu kontroli;
- datę i miejsce wystawienia;
- imię i nazwisko pracownika organu kontroli uprawnionego do wykonania kontroli oraz numer jego legitymacji służbowej;
- oznaczenie przedsiębiorcy objętego kontrolą;
- określenie zakresu przedmiotowego kontroli;
- wskazanie daty rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia kontroli;
- podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji;
- pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego przedsiębiorcy.
- W razie nieobecności kontrolowanego przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej, czynności kontrolne mogą być wszczęte po okazaniu legitymacji służbowej pracownikowi kontrolowanego lub w obecności przywołanego świadka, którym powinien być funkcjonariusz publiczny, niebędący jednak pracownikiem organu przeprowadzającego kontrolę. W związku z tym, Kontrolowany jest obowiązany do pisemnego wskazania osoby upoważnionej do reprezentowania go w trakcie kontroli, w szczególności w czasie jego nieobecności.
- Ponadto, przed podjęciem czynności przez kontrolującego ma on obowiązek pouczyć przedsiębiorcę o przysługujących mu prawach i obowiązkach.
- Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej, a kontrola nie powinna zakłócać funkcjonowania przedsiębiorcy.
- Przedsiębiorca powinien też prowadzić książkę kontroli oraz upoważnienia i protokoły takich kontroli i przechowywać je w swojej siedzibie (może być ona prowadzona również w formie elektronicznej). W książce takiej oznacza się m.in. organ kontroli, upoważnienie do jej dokonania, zakres, czas trwania, zalecenia pokontrolne oraz informacji o ich wykonaniu. W razie wszczęcia kontroli, przedsiębiorca powinien niezwłocznie okazać taką książkę kontrolującemu.
- Nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy, ale nie dotyczy to sytuacji, gdy m.in. przedsiębiorca zgodzi się na taka kontrolę lub jest ona niezbędna dla przeciwdziałania popełnienia przestępstwa lub wykroczenia.
- Czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać:
1) w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców – 12 dni roboczych;
2) w odniesieniu do małych przedsiębiorców – 18 dni roboczych;
3) w odniesieniu do średnich przedsiębiorców – 24 dni roboczych;
4) w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców – 48 dni roboczych.
- Przedsiębiorca może wnieść sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania przez organy kontroli czynności z naruszeniem przepisów. Sprzeciw taki wnosi się w terminie 3 dni roboczych od dnia wszczęcia kontroli przez organ kontroli i należy go uzasadnić. Organ kontroli rozpatruje go
w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania. - Przedsiębiorcy, który poniósł szkodę na skutek przeprowadzenia czynności kontrolnych
z naruszeniem przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, przysługuje odszkodowanie. - Dowody przeprowadzone w toku kontroli przez organ kontroli z naruszeniem przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, jeżeli miały istotny wpływ na wyniki kontroli, nie mogą stanowić dowodu w żadnym postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karno-skarbowym dotyczącym kontrolowanego przedsiębiorcy.
- NA PODSTAWIE USTAWY O SYSTEMIE MONITOROWANIA I KONTROLOWANIA JAKOŚCI PALIW
Na podstawie obowiązującej ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, w art.16 mowa jedynie o kontroli jakości paliw innych niż paliwa stałe, na które to pojęcie zgodnie z ustawą składają się paliwa ciekłe, biopaliwa ciekłe lub inne paliwa odnawialne, gaz skroplony (LPG), sprężony gaz ziemny (CNG), skroplony gaz ziemny (LNG), lekki olej opałowy, ciężki olej opałowy oraz olej do silników statków żeglugi śródlądowej.
W zakresie paliw stałych ustawa obecnie wprowadza jedynie ogólny zapis zgodnie z którym paliwa stałe wprowadzane do obrotu powinny spełniać wymagania jakościowe określone dla tego rodzaju paliwa ze względu na ochronę środowiska, wpływ na zdrowie ludzi oraz interesy konsumentów. Według upoważnienia ustawowego, minister właściwy do spraw energii winien określić, w drodze rozporządzenia, wymagania jakościowe dla paliw stałych. Niemniej do chwili obecnej nie zostało wydane rozporządzenie. Obecnie prowadzone są prace legislacyjne w tym zakresie.
Według nowelizacji, mają być wprowadzone parametry i normy jakości dla paliw stałych, w związku z czym po wejściu w życie nowelizacji i rozporządzeń, Inspekcja Handlowa będzie uprawniona do przeprowadzania w tym zakresie kontroli i badania jakości paliw stałych oferowanych dla sektora prywatnego, odnosząc się do zapisów samej już ustawy i rozporządzeń o jakości paliw.
Niezależnie jednak od nowelizacji ustawy o jakości paliw, jak wskazano powyżej, nawet obecnie Inspekcja Handlowa może dokonywać kontroli paliw stałych, jednakże kontrola ta sprowadza się do kontroli jakości i składu paliwa z deklaracją producenta lub sprzedawcy o parametrach oferowanego paliwa, a więc przeprowadzana jest kontrola zgodności rzeczywistych cech produktu z właściwościami o jakich zapewniał producent lub sprzedawca.
Obecnie zatem Inspekcja Handlowa może dokonywać kontroli paliw, w sposób wskazany powyżej w oparciu o ustawę o Inspekcji Handlowej oraz swobodzie działalności gospodarczej. Z uwagi bowiem na brak wydania przez ministra odpowiednich rozporządzeń o kontroli paliw stałych i samych normach jakości paliw stałych, przepisy te są w chwili obecnej „martwe” stąd nie są stosowane. Niemniej jednak uprawnienia Inspekcji Handlowej wskazane w ustawie o jakości paliw, nie różnią się znacznie od uprawnień wskazanych w ustawie o Inspekcji Handlowej oraz swobodzie działalności gospodarczej, na podstawie których, obecnie Inspekcja Handlowa może dokonywać kontroli.
ZMIANY W ZAKRESIE KONTROLI W PROJEKCIE NOWELIZACJI USTAWY O JAKOŚCI PALIW:
- kontrola i wymogi co do jakości paliw, dotyczyć będą również paliw stałych wprowadzanych do obrotu, ale tylko jeżeli paliwa te przeznaczone będą do użycia w:
- a) gospodarstwach domowych;
- b) instalacjach spalania o nominalnej mocy cieplnej mniejszej niż 1 MW.
- Ustawa wprowadzać będzie zakazy sprzedaży pewnych rodzajów paliw, jeżeli miałyby one być użyte z przeznaczeniem w gospodarstwach domowych oraz instalacjach o mocy mniej niż MW – stąd kontrole obejmować będą przestrzeganie wprowadzonych zakazów.
- Sprzedający paliwa stałe będą zobowiązani do wystawiania świadectw jakości – stąd kontrole obejmować będą obowiązek wystawiania tych świadectw;
- Próbki paliw stałych pobierane będą z przenośników taśmowych, podnośników kubełkowych, wagonów kolejowych, samochodów lub z pryzmy uzyskanej po wyładowaniu tego paliwa z wagonów, samochodów, statków albo z barek lub ze zwałów albo z opakowań jednostkowych.
- Inspektor może w toku kontroli żądać udostępnienia dokumentów dotyczących pochodzenia i jakości badanego paliwa lub paliwa stałego.
- Jeżeli przeprowadzone badania wykażą, że paliwo stałe nie spełnia wymagań jakościowych określonych w ustawie, w drodze decyzji, inspektor nałoży na kontrolowanego obowiązek uiszczenia kwoty stanowiącej równowartość kosztów przeprowadzonych badań próbki paliwa stałego przeznaczonej do badań i badań próbki kontrolnej oraz kwoty stanowiącej równowartość kosztów pobrania próbki paliwa stałego przeznaczonej do badań i próbki kontrolnej.
- Jeżeli badanie próbki kontrolnej lub próbki kontrolnej paliwa stałego nie wykaże naruszenia wymagań jakościowych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ust. 2 albo art. 3a ust. 2, albo art. 4 ust. 2, albo art. 5 ust. 2, albo art. 6 ust. 3, uznaje się, że badane paliwo lub paliwo stałe spełnia te wymagania. W takim przypadku zwraca się kontrolowanemu zaliczkę na badania, do której zapłaty został zobowiązany.
KARY I ODPOWIEDZIALNOŚĆ
W ramach odpowiedzialności karnej, nowelizacja ustawy o jakości paliw, przewiduje:
- karę grzywny w wysokości od 50 000 zł do 500 000 zł lub karę pozbawienia wolności do lat 3 dla osoby, która wprowadza do obrotu paliwa stałe niezgodnie zakazem wprowadzania do obrotu określonym w ustawie. Jeżeli paliwa stałe stanowią mienie znacznej wartości, sprawca podlega grzywnie od 100 000 zł do 1 000 000 zł lub karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. W przypadku mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie od 10 000 zł do 25 000 zł. Jeżeli sprawca czynu działa zaś nieumyślnie, podlega grzywnie od 25 000 zł do 250 000 zł;
- Wg ustawy o jakości paliw, kto uniemożliwia lub utrudnia inspektorowi przeprowadzenie kontroli lub usuwa paliwo zabezpieczone w wyniku kontroli, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Ponadto kto uniemożliwia lub utrudnia inspektorowi przeprowadzenie kontroli lub usuwa paliwa stałe zabezpieczone w wyniku kontroli, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
W ramach odpowiedzialności administracyjnej, nowelizacja ustawy o jakości paliw wskazuje, że Inspekcja Handlowa będzie mogła nałożyć kary pieniężne jeżeli:
- przedsiębiorca wprowadzający do obrotu paliwo stałe, nie wystawia świadectwa jakości wbrew obowiązkowi określonemu w art. 6b ust. 1 ustawy;
- wysokość kary pieniężnej za powyższe przewinienie wynosi:
- od 10 000 zł do 25 000 zł – w przypadku gdy wartość wprowadzanego do obrotu paliwa stałego nie przekracza kwoty 200 000 zł;
- od 25 001 zł do 100 000 zł – w przypadku gdy wartość wprowadzanego do obrotu paliwa stałego przekracza kwotę 200 000 zł.
Najnowsze komentarze